Mixed Reality @ Oude Kerk

In dit project deden we onderzoek naar de toepassingen van mixed reality voor publiekspresentaties van culturele (erfgoed)instellingen.

Hoe laat je het verleden én heden zien in een historische setting?

Hoe prikkel je (virtueel) de beleving van bezoekers tijdens hun bezoek aan een historische locatie? En, gaan ze anders naar het gebouw kijken wanneer bezoekers vervolgens hun mixed reality-bril afzetten?

Het project 'Mixed Reality @ Oude Kerk' verkende hoe we de deur kunnen openen naar een nieuwe realiteit, door gebruik te maken van augmented of mixed reality.

Virtuele wereld

In mixed reality ontstaan door gebruik van technologie nieuwe omgevingen, waarin fysieke en digitale objecten aanwezig zijn en waar werkelijkheid en verbeelding vermengd worden. Virtual reality doet eigenlijk net iets anders doordat het een omgeving simuleert via een computer om een gebruiker 'onder te dompelen' in een meer afgeschermde ervaring. Vanuit de erfgoedsector is er veel vraag naar experimenten met deze technologieën. Wij kiezen in dit project voor mixed reality omdat we geïnteresseerd zijn in het verbinden van de ‘echte’ wereld met een virtuele.

De toepassingen van mixed reality zijn eindeloos: het wordt mogelijk digitaal objecten tentoon te stellen die niet fysiek in de ruimte aanwezig zijn, omvangrijke collecties op afstand te ontsluiten, meerdere bezoekers verschillende ervaringen te bieden en heden en verleden te laten versmelten.

Maar, hoewel er meer en meer goede voorbeelden zijn, gaat het vaak om op zich staande, veelal kostbare, producties, ontwikkeld door externe bureaus, terwijl erfgoedinstellingen nog niet per se weten hoe zij hún vragen, hún verhalen en hun collectie het beste kunnen inzetten en verbinden aan de bestaande strategie en programmering. Dit project wil dan ook erfgoedinstellingen een beter inzicht geven in de mogelijkheden van deze technologie (en daarmee hen te helpen hun vragen te formuleren) en inzichtelijk te maken wat voor organisatie daarbij komt kijken.

Oude Kerk

Het décor voor dit onderzoek en experiment was de Oude Kerk. Een plek waar het verleden alomtegenwoordig en tastbaar is, terwijl tegelijkertijd delen onzichtbaar blijven. Ooit stonden hier kleurrijke, religieuze beelden, mozaïeken en fresco’s en liep het leven binnen en buiten veel meer in elkaar over dan nu het geval is.

Door grote gebeurtenissen in de samenleving zoals de beeldenstorm zijn kerken enorm veranderd en zijn veel van de bepalende stukken niet bewaard gebleven in de kerk. Ook is het moeilijk om je voor te stellen hoe de sfeer - met rijke gebrandschilderde ramen - en verlichting - met grote hoeveelheden kaarsen - er in bijvoorbeeld 1566 uit hebben gezien. De overtuiging van de Oude Kerk is dat kennis van het verleden leidt tot een beter begrip van het heden en een betere toekomst. Daarom zou het een verrijking zijn om de verschillende tijdlagen van gebouw centraal te zetten en bezoekers heden, verleden en wellicht toekomst fysiek te laten ervaren.

Experimenten

We deden drie experimenten en maakten hierbij gebruik van de nieuwste toepassingen, zoals de Hololens, en ARkit met de benodigde content en- applicatieontwikkeling. Centraal staat de vraag welke toepassingen van mixed reality leiden tot een betekenisvolle, inter-historische ervaring van cultureel erfgoed, en welke voorwaarden daaraan zijn verbonden.

Op de lange termijn beogen we een 'toolkit' te bieden aan erfgoedinstellingen om zelfstandig te experimenteren met mixed reality en virtuele tentoonstellingen in fysieke ruimtes. Daarbij zal de aandacht uitgaan naar content-, format- en organisatieontwikkeling.

Doorlopend werden kleine try-outs gehouden en uiteindelijk volgde een publiekspresentatie in de Oude Kerk met eerste resultaten uit het project.