Planten voor de toekomst

Nederland kent 25 botanische tuinen met elk een prachtige plantencollectie van onschatbare waarde. Hoe kun je een groter publiek op een innovatieve wijze kennis laten maken met de schoonheid en functie van deze tuinen?

In het samenwerkingsproject 'Planten voor de Toekomst' verbond de Nederlandse Vereniging van Botanische Tuinen (NVBT) de gegevens van hun plantencollecties en deelde deze op een innovatieve wijze met het publiek. Als projectpartner was Waag nauw betrokken bij de ontwikkeling van een nieuw publieksprogramma en nieuwe publiekstoepassingen door middel van co-creatie met bestaand en nieuw publiek.

De tuinen konden binnen dit project hun rol als kenniscentrum van de biodiversiteit van planten versterken en als musea met levende plantencollecties samenwerken aan een eigentijdse publieksprogrammering. In het project werd alle informatie uit de plantencollecties van deze tuinen met elkaar verbonden, online beschikbaar gemaakt op www.botanischetuinen.nl en in de app ‘Hortus Chat’. De tuinen sloegen hiermee een brug tussen hun rijke verleden en een duurzame toekomst.

De rol van Waag

Als start van Planten voor de Toekomst organiseerden wij meerdere co-creatiesessies ('Proeftuinen') waarin de botanische tuinen nieuwe vormen van intensiever samenwerken ontdekten. In de sessies werd op een speelse manier nagedacht over vormen waarin de kennis over planten en biodiversiteit beschikbaar wordt gesteld aan het publiek, op een manier die past bij deze tijd. De tuinen hebben mede hierdoor een publieksprogramma kunnen realiseren waarmee ook nieuwe doelgroepen worden aangesproken.  

Hortus Chat – praten met planten

Bezoekers van de botanische tuinen kunnen in gesprek gaan met planten via de app Hortus Chat terwijl ze door de botanische tuinen wandelen. De app maakt dingen zichtbaar die je anders misschien niet snel opmerkt: hoe een bepaald blad voelt, hoe een specifieke plant geurt, waarom een plant is zoals hij is. De kroonjuwelen van 20 van de 25 tuinen zijn te vinden in Hortus Chat en bezoekers kunnen in gesprek met bijna 300 planten. De app is door ons ontwikkeld in samenwerking met de tuinen en 7scenes.

Tuin als Lab installatie

In 2017 vierden de tuinen in Nederland het ‘Jaar van de botanische tuinen’ waarin zij de resultaten presenterden van het transformatieproces dat ze de afgelopen jaren gezamenlijk hadden doorgemaakt. Tijdens het jaar werden in elke tuin bijzondere planten in de schijnwerper gezet in de 'Kroonjuwelen'-tentoonstelling. Daarnaast reisde de installatie ‘Tuin als Lab’ met doe-het-zelf proefjes door het land.

Deze installatie speelde in op de verwondering over de slimheid van planten en bomen. Bezoekers werden in staat gesteld om zelf uit te vinden hoe planten en bomen functioneren: samenwerken, communiceren, voortplanten of anticiperen op verandering in hun omgeving.

De doe-het-zelf proefjes zijn te downloaden als pdf (zie onder 'Publicaties').

Planten voor de Toekomst kwam tot stand dankzij een bijdrage van de Nationale Postcode Loterij.