Van scanauto’s tot slimme stoplichten en beveiligingscamera’s, in stadsontwikkeling worden smart city technologieën op allerlei manieren ingezet in de openbare ruimte.

Het inzetten van zulke technologie leidt tot allerlei uitdagingen op gebied van het inbouwen van publieke waarden. Hoe willen we dat privacy beschermt wordt? En wat betekenen deze technologieën voor sociale kwesties als armoede, eenzaamheid, of kansenongelijkheid?

Om publieke waarden te beschermen, zijn er door verschillende partijen en overheden ethische richtlijnen opgesteld aan het inzetten van smart city technologieën. Voorbeelden hiervan zijn de European AI Act van het Europese Parlement en Mensgerichte Artificiele Intelligentie van NL AI Coalitie. Maar in praktijk blijkt het vaak lastig voor overheden, gemeentes, ontwikkelaars en ontwerpers om deze ethische richtlijnen te vertalen naar concrete eisen en ontwerp.

Human Values for Smarter Cities

Waag Futurelab werkt mee aan het project Human Values for Smarter Cities van de Hogeschool van Amsterdam. Dit project richt zich op het integreren van publieke waarden van smart city technologie in de publieke ruimte, zowel in het ontwerpproces als het inzetten van de technologie.

Human Values for Smarter Cities bestaat uit drie onderdelen:

  • het vertalen van publieke waarden naar concrete eisen aan de technologie,
  • het ontwikkelen van richtlijnen voor ontwerpers om aan deze eisen te voldoen
  • het ontwikkelen van methodes om de samenleving te betrekken in beide processen.

Binnen dit project richt Waag Futurelab zich op het aanbestedingsproces. Een aanbesteding is een opdracht voor bijvoorbeeld toekomstige leveringen, diensten of werken. Deze opdracht wordt bekendgemaakt door de opdrachtgever, bijvoorbeeld de overheid, zodat bedrijven en organisaties zich op de opdracht kunnen inschrijven. Maar hoe kunnen publieke waarden opgehaald worden tijdens het aanbestedingsproces? En hoe blijven publieke waarden gewaarborgd in de verdere toepassing van de technologie?

Waag Futurelab onderzoekt publieke aanbesteding door middel van interviews, workshops en andere co-creatieve methoden. Samen met de stakeholders – publieke partijen, ontwikkelaars en ontwerpers – ontwikkelen we een duurzame methode om in een vroeg stadium publieke waarden te borgen in de toepassing van smart city technologie in de publieke ruimte. Een publiek-civiele samenwerking op het gebied van aanbesteding rondom smart city technologie is noodzakelijk voor het toekomstbestendig maken van de leefomgeving.